Parıltılı Fikir Dünyası Yazılar

After Image ne demek? Gözümüzün bıraktığı iz, zihnimizin anlattığı hikâye Hani parlak bir lambaya anlık baktıktan sonra gözünüzü kaparsınız ve orada, karanlığın içinde sanki bir “hayalet” görüntü dolaşır ya… İşte o, after image (Türkçede “artık görüntü” ya da “ardıl imge”) dediğimiz şey. Bu yazıda kelimenin sözlük karşılığını geçip, kökeninden günlük hayatımıza, sanattan teknolojiye uzanan beklenmedik bağlantılarına kadar derinlemesine dalacağız. Rahat olun; akademik bir şema değil, arkadaş arasında merakla açılan bir konu gibi, samimi ve akıcı bir sohbet olacak. Kökenler: Gözde başlar, beyinde anlam bulur “After image ne demek?” sorusunun kalbinde görsel sistemimizin çalışma biçimi var. Retina üzerindeki fotoreseptörler (koniler ve…

Zamanın Siyaseti: Guguklu Saat Eseri Kime Aittir? Siyaset bilimi, yalnızca yönetim biçimlerini değil, zamanın ve düzenin kime hizmet ettiğini de sorgular. Bir siyaset bilimci için zaman, yalnızca saniyelerin akışı değil; güç ilişkilerinin ritmidir. Toplumlar, kurumlar ve bireyler zamanı kimin ölçtüğüne göre hizalanır. Peki, “Guguklu Saat” eseri kime aittir? Bu soru, sadece sanatsal bir merak değil; aynı zamanda kimin sesinin yankılandığı, kimin sustuğu, kimin zamanı yönettiği üzerine politik bir sorgulamadır. Güç ve Zaman: İktidarın Tik Takları Siyaset, her zaman bir iktidar oyunu olmuştur. Guguklu saat, belirli aralıklarla öten sesiyle düzenin sürekliliğini temsil eder. O ses, tıpkı devletin sesi gibi, belirli bir…

Gross Market Kime Ait? Piyasanın Görünmeyen Sahipleri Üzerine Ekonomik Bir İnceleme Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Bedeli Bir ekonomist için her şey bir tercih meselesidir. Kaynaklar sınırlıdır; insan arzuları ise sınırsız. Bu dengesizlik, tüm ekonomik sistemlerin kalbinde atan temel gerçektir. Bir süpermarketin raflarındaki bolluk bile, bu sınırlılığın ustaca yönetilmesinden doğar. “Gross Market kime ait?” sorusu bu nedenle yalnızca bir mülkiyet sorusu değildir — aynı zamanda üretim, tüketim ve güç dengelerinin kime ait olduğunu sorgulayan bir ekonomik metafordur. Bir marketin sahibi kimdir? Sermaye sahibi mi, markayı yöneten yatırımcı mı, yoksa raflardaki ürünü seçen tüketici mi? Ekonominin görünmeyen elinin ötesinde, görünmeyen sahiplik biçimleri…

Dayı ile Hala Evlenebilir mi? Geleceğin Ahlakı, Genetiği ve Toplumsal Dönüşümleri Üzerine Bir Beyin Fırtınası Toplumun en tartışmalı ve tabu konularından biriyle, “dayı ile hala evlenebilir mi?” sorusuyla karşınızdayım. İlk bakışta provokatif gelen bu soru, aslında geleceğin aile yapısı, genetik mühendisliği, bireysel özgürlükler ve kültürel normlar üzerine düşündürücü bir pencere açıyor. Bu yazıda meseleye yalnızca bugün değil, yarının gözlüğünden bakacağız. Erkeklerin daha stratejik ve analitik öngörülerinden, kadınların toplumsal etkileri merkezine alan vizyoner yaklaşımlarına kadar uzanan geniş bir perspektif sunarak, birlikte geleceği sorgulayalım. Gelenekten Geleceğe: Akraba Evliliği Tabusunun Kökleri “Dayı ile hala evlenebilir mi?” sorusu, bugün çoğu kültürde otomatik olarak “hayır”…

7 Şubat Kandil Oruç Tutulur mu? Midemize Hükmetmekle Ruhumuzu Beslemek Arasında İnce Bir Çizgi Elbette tutulabilir ama zorunlu değildir. Kandiller… O mübarek günler ki bir yandan ruhumuzu arındırır, bir yandan da annemizin “Bugün oruç tutmadın mı?” bakışlarıyla vicdanımızı. İşte tam bu noktada sorular kafaları kurcalıyor: “7 Şubat kandil, oruç tutulur mu?” Cevap kısa: Tutulur. Ama mesele sadece aç kalmak değil; mesele niyetle, sabırla ve belki de bir parça da mizahla bu günü anlamlandırmak. Hazırsanız, hem ciddi hem komik, hem stratejik hem empatik bir yolculuğa çıkıyoruz! — Önce Temel Bilgi: Kandilde Oruç Farz mı? Hadi en önemli kısmı baştan söyleyelim: Kandillerde…

Kayrak Toprak ve Ekonomik Perspektif: Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Giriş: Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Ekonomi, sınırlı kaynaklarla yapılan seçimler bilimidir. Her birey, toplum ve hükümet, sahip oldukları kısıtlı kaynakları en verimli şekilde kullanma amacını taşır. Ancak bu kaynakların sınırlılığı, her zaman alternatiflerin ve fırsat maliyetlerinin ortaya çıkmasına neden olur. Yani, bir şey seçildiğinde, başka bir şeyin terk edilmesi gerekmektedir. Bu temel ekonomi ilkesini göz önünde bulundurduğumuzda, doğal kaynakların kullanımı da benzer bir dengeyi gerektirir. Kayrak toprak, bu bağlamda oldukça önemli bir kavramdır. Peki, kayrak toprak nedir ve ekonomiye nasıl etki eder? Kayrak Toprak Nedir? Kayrak toprak, tarımda verimliliği…

Jips Hangi Kayaç Grubuna Girer? Sosyolojik Bir Perspektif Toplumsal yapıların işleyişini anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, her defasında doğadaki olguların toplumsal süreçlere nasıl ışık tuttuğuna hayran kalırım. Bir kayaç türü olan jips, yalnızca jeolojik değil, aynı zamanda sosyolojik bir metafor olarak da düşünülebilir. Tıpkı toplumların katmanlı yapısı gibi, jipsin de kendi oluşum süreci ve ait olduğu grup vardır. Bu yazıda, jips hangi kayaç grubuna girer? sorusunu yanıtlamakla kalmayacak, aynı zamanda toplumsal normlar, cinsiyet rolleri ve kültürel pratikler üzerinden bu dönüşümü birlikte inceleyeceğiz. — Jips Nedir ve Hangi Kayaç Grubuna Girer? Jips, kimyasal tortul kayaç grubuna giren bir mineraldir. Esas olarak…

Gömü İhbarı Nasıl Yapılır? Ekonomik Değerin, Etik Sorumluluğun ve Refahın Kesişim Noktası Kaynakların sınırlı olduğu bir dünyada her karar, fırsat maliyetleriyle şekillenir. Bir ekonomist olarak çoğu zaman üretim, tüketim ve yatırım kararlarını incelerken düşünürüm: Bir gömü bulmak, aslında bir ekonomik kaynak keşfetmek değil midir? Ancak mesele yalnızca bulmakla bitmez — o kaynağın nasıl değerlendirileceği, toplumsal fayda mı yoksa bireysel çıkar mı yaratacağı asıl belirleyicidir. Bu nedenle “Gömü ihbarı nasıl yapılır?” sorusu, sadece hukuki bir işlem değil; aynı zamanda ekonomik bir tercihin, etik bir sınavın da ifadesidir. — Gömü Kavramı: Gizli Servetten Kamu Değerine Ekonomik açıdan “gömü”, üretim sürecinden bağımsız, geçmişten…

Gölbaşı Merkeze Uzak mı? Ekonomik Uzaklığın Haritasını Çizmek Bir ekonomist olarak, daima şu gerçeği hatırlarım: Kaynaklar sınırlıdır, ama insanın beklentileri sınırsızdır. Bu denklem, yalnızca üretim-tüketim ilişkilerini değil, şehirlerin ve yaşam alanlarının şekillenmesini de belirler. “Gölbaşı merkeze uzak mı?” sorusu ilk bakışta coğrafi bir merak gibi görünür, ancak aslında bu soru, kent ekonomisinin kalbine dokunan bir tartışmayı başlatır. Çünkü bir yerin “uzak” ya da “yakın” olması yalnızca kilometreyle değil, ekonomik erişim, toplumsal sermaye ve refah düzeyiyle ölçülür. Uzaklık Ekonomisi: Mekânın Değil, Maliyetin Meselesi Modern ekonomi, mesafeyi sadece fiziksel bir ölçü olarak görmez; o, aynı zamanda bir fırsat maliyetidir. Gölbaşı’nın Ankara merkezine…

Hande Erçel Nasıl Bu Kadar Zayıfladı? Bilimsel Bir Mercek Altında İnceleme Merak ederim: Estetik dünyada “formda görünmek” nasıl bir dengedir? Hande Erçel’in zayıflama süreci de bu sorunun somut bir örneği. Bugün beraber, magazin dedikodularının ötesine geçerek; fizyoloji, enerji dengesi ve davranış bilimlerinden beslenen bir analiz yapalım. Amacım; senin de beden, sağlık ve medya arasındaki ilişki üzerine düşünmeni tetiklemek. Enerji Dengesi Temeli: Kalori — Girdi ve Çıktı Vücudun kilo kaybı süreci, temelde alınan enerjinin (kalori) yakılan enerjiden az olmasıyla başlar. Bu, enerji açığı olarak adlandırılır. Diyet, egzersiz, metabolizma hızı, termik etki gibi faktörler bu denklemi etkiler. Bilimsel çalışmalar uzun süreli açlık…